LEFKOŞA – Doğu Akdeniz’de son haftalarda Gazze krizi ile İsrail-İran çekişmesinin gölgesinde yeni bir kriz yaşanıyor. Bölgede hava koşullarının düzelmesi ile Suriyeli mülteciler büyük gruplar halinde Lübnan sahillerinden denize açılarak Avrupa Birliği (AB) üyesi Kıbrıs kıyılarına ulaşmaya çalışıyor. Kıbrıs Cumhuriyeti makamları, Suriyeli mültecileri taşıyan deniz araçlarını engellemek üzere Lübnan kara sularına Sahil Güvenlik gemileri gönderdi.
Lübnan basınında yer alan yeni iddialara göre, Kıbrıs gemileri Lübnan’a yakın noktalarda ‘geri itmelere’ başlamış durumda. Başka bir deyişle, Güney Kıbrıs makamları Suriyeli mültecileri zorla Lübnan topraklarına geri gönderiyor.
‘MÜLTECİLER, LÜBNAN’A DÖNMEK ZORUNDA BIRAKILIYOR’
Lübnan ve Kıbrıs basınına yansıyan son iddia ve bilgiler, Kıbrıs makamlarının Lübnan açıklarında uyguladığı geri itme stratejisinin Kıbrıs topraklarına ulaşmak isteyen Suriyeli mültecileri zor durumda bıraktığını gösteriyor.
Kıbrıs’ta yayın yapan Omega haber televizyonu, Lübnan’ın liman kenti Trablus’ta bulunan Lübnanlı Avukat Muhammed Sabluh’un çoğunluğu Suriyeli yüzlerce kişinin son birkaç haftadır Kıbrıs güçleri tarafından Lübnan’ın karasularında yakalandığını ve Lübnan’a geri dönmek zorunda bırakıldığı bilgisini paylaştığını belirtti. Lübnan basınına dayandırılan habere göre, şu anda Kıbrıs kıyılarına varmayı hedefleyen Suriyelilerin sayısının tespiti oldukça zor. Lübnan gazetesi L’Orient-Le Jour’a göre ise bu sayı ‘oldukça büyük’.
‘KIBRISLI YETKİLİLER, KURTARMA OPERASYONU BAŞLATMAYI REDDEDİYOR’
Kıbrıs medyasına göre, son günlerde yaklaşık 500 mülteci taşıyan beş tekne Kıbrıs makamlarının devreye girmesi sonucu Lübnan kıyılarına geri dönmek zorunda kaldı.
Alarm Phone adlı sivil toplum kuruluşu (STK), Kıbrıslı yetkililerin 12 Nisan’dan beri mültecileri yiyecek, su veya yakıt olmadan ortada bırakarak kurtarma operasyonları başlatmayı reddettiğini iddia etti. Lefkoşa’da yetkililer ise STK’nin öne sürdüğü iddiayı kesin bir dille yalanladı. İçişleri Bakanlığı kaynakları, Kıbrıs’ın yeni mülteci dalgasının yönetimi konusunda uluslararası hukuk kurullarına bağlı kaldığını belirtti.
Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, geçtiğimiz günlerde konu ile ilgili olarak 2024 başlarında adanın güneyindeki mülteci oranının yerel nüfusa göre yüzde yedilere dayandığını, bu durumun kabul edilemez olduğunu belirtmişti. Geçtiğimiz haftalarda Lübnan’ı ziyaret eden Hristodoulidis önümüzdeki süreçte Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile mülteci krizini görüşmek üzere tekrardan Lübnan’a gidecek.
ŞİDDET İDDİALARI
Lübnan medyasında yer alan haberlere göre, bazı mülteciler Kıbrıs polisi tarafından ateşli silahlarla tehdit edildiklerini ve Suriye’ye dönmeleri söylendiğini iddia etti.
Ancak Kıbrıslı kaynaklar, şiddet iddialarını ‘yalan’ olarak nitelendirerek hükümetin ‘uluslararası hukuka tamamen uygun’ davrandığını belirtti.
Birleşmiş Milletler’in (BM) Lübnan’daki mülteci ajansı, geçen çarşamba günü kuzey Lübnan’da geri dönen teknelerden 220’den fazla kişinin karaya çıktığını açıklamıştı. BM cuma günü, mülteci teknelerini durdurma çabalarının insan hakları yasalarını ihlal etmemesi ve yolcuları tehlikeye atmaması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
‘İKİ ÜLKEDEKİ DURUM, YENİ MÜLTECİ DALGASINI TETİKLEDİ’
Başta L’Orient-Le Jour olmak üzere birçok haber kaynağı, Lübnan’da kötüleşen genel durum ile Suriye’de devam eden belirsizliğin Kıbrıs’a yönelik yeni mülteci dalgasını tetiklediğini vurguadı. L’Orient-Le Jour, on yıldan fazla bir süredir Lübnan’da yaşayan ve başkent Beyrut’un kuzeyinde ırkçı bir saldırıya uğradıktan sonra yolculuğa teşebbüs eden kaynaklarla konu hakkında bir röportaj gerçekleştirdi.
“Güvenli bir sürgün hayali, Kıbrıs kıyılarından sadece birkaç mil uzakta suya gömüldü” diyen kaynaklar, Kıbrıs sularında bekletilen mültecilerin Lübnan’a geri dönmek zorunda bırakıldıkları bilgisini paylaştı.
‘SINIR DIŞI EDİLME TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYALAR’
Gazeteye göre, Lübnan’a geri dönen mülteciler Suriye’ye sınır dışı edilme riskiyle karşı karşıya. Lübnan’daki Suriye mültecilerin büyük çoğunluğu ise ülkelerine geri dönmek istemiyor. Suriyelilerin çekincelerine rağmen Kıbrıs makamları AB’den Suriye’nin belirli bölgelerini ‘güvenli bölge’ olarak yeniden sınıflandırması için destek talep ediyor. Lefkoşa’nın iddiasına göre Suriye’nin bazı bölgelerinde durum normale dönmeye başlamış durumda.
AB’nin Kıbrıs’ın iddiasını benimsemesi durumunda Lübnan’daki mülteciler sınır dışı edilme tehlikesinin yanı sıra, yardımlardan ve çalışma haklarından mahrum kalacak.
YAKLAŞAN AP SEÇİMLERİ ÖNCESİ TIRMANAN KRİZ
Doğu Akdeniz’deki yeni mülteci krizi 6-9 Haziran tarihlerinde yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri öncesine denk geliyor. Birçok AB ülkesinde olduğu üzere Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki seçimlerde de aşısı sağın önceki seçimlere göre oy oranını arttırması ve AP’ye vekil göndermesi bekleniyor. Kıbrıs Rum tarafındaki aşırı sağcı ELAM Türkiye ve mülteci karşıtlığı üzerinden oy devşirmek için çaba sarf ediyor.
ELAM’ın AP’ye vekil göndermesi olasılığını dikkate alan Rum hükümetleri, son dönemde mülteci-göçmen konusundaki tutumlarını sertleştirmiş durumda.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
